Đại biểu HĐND là người đại diện cho ý chí, nguyện vọng của Nhân dân địa phương, chịu trách nhiệm trước cử tri địa phương và trước HĐND về việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn đại biểu của mình. Theo đó, đại biểu HĐND phải có trách nhiệm liên hệ chặt chẽ với cử tri, chịu sự giám sát của cử tri, thực hiện chế độ tiếp xúc cử tri, báo cáo với cử tri về hoạt động của mình và của HĐND; trả lời những yêu cầu, kiến nghị của cử tri; xem xét, đôn đốc việc giải quyết khiếu nại, tố cáo… Khi đại biểu HĐND thực hiện tốt các quy định về trách nhiệm của mình, sẽ phát huy vai trò là cầu nối với cử tri và Nhân dân, nhất là cử tri tại nơi ứng cử.
Đại biểu phát biểu thảo luận tại hội nghị
Thời gian qua, đại biểu HĐND các cấp trong tỉnh cơ bản thực hiện tốt vai trò, trách nhiệm của người đại biểu dân cử trên nhiều mặt hoạt động. Tuy nhiên, vẫn còn một số đại biểu chưa thể hiện hết vai trò là đại diện tiếng nói, nguyện vọng của Nhân dân; chưa thật gần dân, sát dân, chưa chủ động gợi ý để cử tri tham gia vào các nghị quyết mà HĐND dự kiến ban hành. Bên cạnh đó, việc giải quyết, trả lời kiến nghị của cử tri của một số sở, ngành, địa phương chưa kịp thời, trách nhiệm chưa cao. Một số đại biểu HĐND chưa dành thời gian cần thiết để thực hiện nhiệm vụ của người đại biểu HĐND. Việc tiếp xúc cử tri (TXCT) nơi làm việc, nơi cư trú, TXCT theo chuyên đề, theo từng lĩnh vực còn một số hạn chế. Để đại biểu HĐND tiếp tục làm tốt hơn nữa chức năng là cầu nối với cử tri và Nhân dân, vai trò của Thường trực HĐND, các Ban HĐND là rất quan trọng… Do vậy, “Kinh nghiệm nâng cao trách nhiệm, phát huy vai trò cầu nối giữa đại biểu HĐND với cử tri và Nhân dân, đặc biệt tại nơi ứng cử” là một trong những vấn đề được chọn để thảo luận tại hội nghị giao ban Thường trực HĐND với Thường trực HĐND các huyện, thị xã, thành phố tổ chức vào ngày 1/3.
Tại hội nghị giao ban, nhiều kinh nghiệm hay, nhiều ý kiến tâm huyết với mong muốn ngày càng nâng cao hơn nữa trách nhiệm, vai trò cầu nối giữa đại biểu HĐND với cử tri đã được chia sẻ. Theo đồng chí Nguyễn Văn Công, Phó Trưởng ban Pháp chế HĐND tỉnh: Đại biểu HĐND cần thực hiện tốt hai nhiệm vụ là phản ánh trung thực ý kiến, nguyện vọng, kiến nghị của cử tri đến HĐND, UBND và các cơ quan có thẩm quyền; đưa các nghị quyết, chính sách của HĐND vào cuộc sống; tuyên truyền, vận động cử tri và Nhân dân hiểu và thực hiện đúng các quy định của nghị quyết. Hai nhiệm vụ này được đại biểu HĐND thực hiện chủ yếu tại các hội nghị TXCT. Do đó, để nâng cao vai trò cầu nối của đại biểu HĐND cần phải nâng cao chất lượng hoạt động TXCT.
Để tổ chức tốt hoạt động TXCT, cần phối hợp chặt chẽ giữa Thường trực HĐND và Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam trong việc xây dựng kế hoạch TXCT. Chuẩn bị đầy đủ nội dung cho buổi TXCT theo kế hoạch, đặc biệt là chuẩn bị, nghiên cứu những quy định của Nhà nước liên quan đến những vấn đề cử tri sẽ nêu câu hỏi, kết quả giải quyết những kiến nghị của cử tri trong cuộc TXCT lần trước... Mỗi đại biểu cần nghiên cứu, chuẩn bị kỹ tài liệu, nội dung phát biểu trước cử tri ở từng địa phương cho phù hợp, nhất là các vấn đề dự kiến cần trao đổi, lấy ý kiến của cử tri.
Đồng chí Chu Tiến Nam, Phó Chủ tịch HĐND huyện Tiên Lữ chia sẻ: Với kinh nghiệm thực tiễn, trước mỗi kỳ họp, đại biểu HĐND đều có trách nhiệm và được tạo điều kiện để TXCT. Tại các buổi TXCT, những ý kiến, kiến nghị, phản ánh của cử tri được các đại biểu tiếp thu, giải trình và phản ánh với cơ quan, đơn vị có thẩm quyền xem xét giải quyết. Một số ý kiến, kiến nghị của cử tri về các vấn đề bức xúc, vấn đề xã hội quan tâm được các đại biểu chất vấn tại kỳ họp HĐND. Hầu hết các ý kiến chất vấn đều được đơn vị, cơ quan có thẩm quyền trả lời và xử lý dứt điểm, củng cố lòng tin của cử tri và Nhân dân. Cùng với đó, Thường trực HĐND thực hiện tiếp công dân tại trụ sở tiếp công dân của huyện; Tổ đại biểu HĐND tiếp công dân tại trụ sở tiếp công dân nơi ứng cử. Lịch tiếp công dân được công khai và niêm yết theo quy định. Bên cạnh đó, tích cực tiếp xúc trực tiếp với cử tri là người lao động tại các cơ quan, doanh nghiệp, tổ chức. Việc gặp cử tri có thể tại nơi sinh sống hoặc theo chương trình công tác.
Đồng chí Lưu Trọng Tuấn, Phó Bí thư Thường trực Huyện uỷ, Chủ tịch HĐND huyện Ân Thi cho biết, trong năm 2022, trước các kỳ họp thường lệ của HĐND huyện, Thường trực HĐND huyện đã chủ động phối hợp với Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam huyện tổ chức 5 cuộc TXCT với tổng số 1.810 đại diện cử tri của 21 xã, thị trấn, có 86 ý kiến tham gia. Đặc biệt, tại các buổi tiếp xúc, ngoài những ý kiến phản ánh, hoặc yêu cầu giải quyết các vụ việc cụ thể liên quan đến quyền lợi của cá nhân, đã có ngày càng nhiều ý kiến tham gia đóng góp vào các nội dung liên quan đến chương trình kỳ họp, đến vấn đề phát triển kinh tế - xã hội của địa phương như: Xây dựng NTM, giải phóng mặt bằng, vệ sinh môi trường, các chính sách an sinh xã hội. Thời gian tới, huyện sẽ làm tốt công tác thông tin tuyên truyền về hoạt động TXCT; có biện pháp thích hợp để thu hút được nhiều cử tri thuộc các tầng lớp Nhân dân tham dự.
Những tham luận, ý kiến đóng góp tại hội nghị có ý nghĩa quan trọng để nâng cao trách nhiệm, phát huy vai trò cầu nối giữa đại biểu HĐND với cử tri và Nhân dân, đặc biệt tại nơi ứng cử trên địa bàn tỉnh trong thời gian tới.
Đồng chí Trần Quốc Toản, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh yêu cầu, trong thời gian tới, Thường trực HĐND cấp tỉnh, cấp huyện tiếp tục đổi mới hơn nữa hoạt động TXCT, nhất là đổi mới về hình thức và nội dung tổ chức. Tăng cường TXCT theo chuyên đề, đổi mới cách thức truyền đạt thông tin, báo cáo, bảo đảm khoa học, ngắn gọn, đầy đủ; tạo không khí cởi mở, dân chủ, thẳng thắn; dành nhiều thời gian để cử tri phát biểu ý kiến, kiến nghị. Tăng cường giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri dưới nhiều hình thức như: giám sát đột xuất, giám sát trực tiếp tại phiên chất vấn của kỳ họp thường lệ; tổ chức phiên giải trình của Thường trực HĐND; thành lập đoàn giám sát của Thường trực HĐND, có đại diện lãnh đạo các ban, các tổ đại biểu tại địa phương và mời các phòng, ban liên quan để giám sát trực tiếp tại cơ sở, nhất là đối với những ý kiến, kiến nghị kéo dài chậm được giải quyết. Cùng với đó, cần nâng cao trách nhiệm tiếp công dân, giải quyết đơn, thư khiếu nại, tố cáo của công dân.